اسلامی خسروشاهی، سمبل مردم‌شناسی اسلامی - خسروشاهی
( یادداشتی مختصر و مکمل در فقدان یکی دیگر از معتمدان شهر خسروشاه و شاعر آئینی اجتماعی و نیز راوی تاریخ معاصر خسروشاه )
حاج ابوالحسن اسلامی خسروشاهی : ( متولد ۷ - ۱۳۰۴ / وفات ۳- ۲- ۱۴۰۴ ) شخصیتی جامع با باطنی آراسته به الگوهای اخلاقی رفتاری و منشی منحصر به جمعِ اسلامی - خسروشاهی ؛ انسانی تمام عیار با همان اعتقادات شیعیِ برخاسته از مکتب اصیل خسروشاه و نیز سیمایی برخوردار از شاخصه‌های تیره‌ی ویژه‌ی خسروشاهی‌ها و بهره‌مند از همان رنگ و لعاب خاص جماعت خسروشاهیان بودند. همان آب‌رخسار خسروشاهیان اصیل که در میان جوامع دور و نزدیک به "خسروشاه سویو " شناخته شده است.
سُوی و تبار مذکور عبارت از استخوانبندی درشت با چشمان سیاه و نافذ، مژه و ابرو پرپشت، سپیدروی توام با نورانیت دینی مذهبی که همه موارد برشمرده در این شخصیت مومن و معتقد و معتمد خسروشاهی جمع بود. به عبارت کوتاه می‌توان از این مثل مشهور در وصف وقار و کمال و جمال آن مرحوم بهره برد که گویند : " اصیل خسروشالی مین آغاج‌دان های چَکَرکی من خسروشالیام". مطابق همین مثل رایج سیرت و صورت آن جنت‌مکان نیز همچون بسیاری دیگر از خسروشاهیان اصیل و نامدار ، نظیر جنت مکان‌ها استاد سید هادی خسروشاهی حاج جلیل و علی خسروشاهی ؛ حاج میکائیل نواحی خسروشاهی ، حاج اصغر احمدیان و استاد بازارچی خسروشاهی، حاج صالح ثقفی ، دکتر برجیس و میرعلی منافی و. س بزرگان نامی خسروشاه که عین همان مثال فوق از فرسنگ‌ها دور بانگِ " من جزوی از جماعت خسروشاهیان هستم " را طنین انداز بود. این نکته نیز ناگفته نماند که آن روانشاد در عین حال از مادحین پاک‌سرشت دیار فاخر و اعیان‌شهر خسروشاه بودند. همچنین دهه‌ها عضو هیئت امنای کهن‌مسجد تاریخی فرهنگی جامع خسروشاه و جزو پیر غلامان این شهر به شمار می‌آمدند. که با گذر یک قرن عمر باعزت و سالم و از سر گذراندن تاریخ معاصر این خطه و کسب تجارب تلخ و شیرین و فراز و فرودهای بسیار، روایت‌گر تاریخ سرگذشت همشهریان درگذشته‌شان بودند که چندین دوره پر تلاطم و طلایی صده گذشته‌ی این شهر مشاهیر و معارف‌پرور را یک تنه زیستند. این وقایع از به سلطنت رسیدن رضاخان گرفته تا سقوط و تبعید وی و جنگ جهانی دوم و ورود قشون روس تا شروع و پایان حکومت یک‌ساله‌ی فرقه‌ی دموکرات آذربایجان و انجام و سرانجام محمدرضا پهلوی و قیام و شکست دکتر مصدق و نهایتا پیروزی انقلاب اسلامی را شامل میشود که وی یکی از راویان پرجاذبه تاریخ صده‌ی سابق خسروشاه در زادگاهشان بودند.
همان‌گونه که اشاره شد حاج‌آقا اسلامی علاوه بر بیان نافذ و پر حلاوت از سواد تحریر و تنظیم و تحلیل و تجلیل نیز برخوردار بودند که متاسفانه این جنبه‌ی شخصیت‌شان تا اواخر دهه سابق ( ۷ - ۱۳۹۶ ) همچون سایر سرمایه‌های ملی و اعتبارات اجتماعی فرهنگی سیاسی این شهر، گمنام و ناشناس ماند و در غفلت اهالی، چونان مردمی عامی زیستند. اگر بگوئیم هیچ یک از همشهریان از عیار و عمق آگاهی‌های عینی و تاریخی ادبی وی اطلاع چندانی کسب ننمودند، سخن به بی‌راه نبرده‌ایم. چرا که این واقعه‌ی تلخ تا جایی اسفناک است که ما در هیچ اوراقی از چندین تذکره‌ای که بعد از انقلاب اسلامی و تا بدان تاریخ مذکور به ثبت و نشر رسیده است ، نامی از " ابوالحسن اسلامی خسروشاهی " را شاهد نبودیم. در نظر داشته باشیم که عکس این چند سال اخیر که ادبیات در این شهر فرهنگ‌گستر از رونق افتاده است، ما حتی در هیچ یک از شب شعرهای پرطمطراق و انجمن‌های ادبی پسا انقلاب شهر نیز نامی از این شاعر متواضع سلیم‌النفس را شاهد نبوده و نیستیم. این روندِ ناشناسی و گمنامی ایشان چون سایر بزرگان گمنام شهر همچون روانشاد بنایی و حاج صالح ثقفی و.س ادامه داشت تا اینکه صاحب همین قلم بسال ۱۳۹۶ در گذار تحقیقات در خصوص موضوعی خاص و در خلال مصاحبه و به‌صورتی کاملا غیر منتطره متوجه طبع هنری ایشان و استعداد روایت‌گویی جذاب وقایع عینی و تاریخی مربوطه‌مان از آن گنجینه کمیاب شدم و به دنبال از بیاناتشان ابیاتی چند استخراج نموده و با خواهش از آن انسان پرحجب و حیا قرائت اشعاری چند به ثبت و ضبط رسانده و با کسب اجازه از محضر اصیل و زکی‌شان بریده‌هایی از آن مصاحبه‌ها و قرائت‌ها و روایت‌ها را برای نخستین‌بار از طریق صفحه‌ی مجازی " فردای خسروشاه " و نیز صفحه‌ی شخصی خویش انتشار دادم و دریغا که امکانات محدود و از دیگر سو مصائب فرهنگی اجتماعی ما اجازه بهره‌مندی وافر نداد و تمناهایمان نیز کارساز نشد و تا در نهایت ...
علیرغم تمام هجمه‌ها از شش جهت علیه این بنده‌ی خدا، در اینجا با نهایت تواضع این نکته‌ی اساسی در مقابل برخی سواستفاده‌گران فرهنگ خسروشاه لازم به یادآوری و تاکید است که عنوان شاعر بودن روانشاد اسلامی همچون دیگر شعرای گمنام خسروشاه و حتی طرح تذکره‌نویسی شعرای این خطه اصیل ادبی اول‌بار از طریق همین قلم در جامعه باب شد و از طریق همان صفحه‌ی مذکور و نیز در انجمن ادبی که خود موسس آن بودیم مطرح شد. در این باب درد و دل‌ها بسیار ولی مجال بسی تنگ است...
بگذریم!...
... آنچه هم‌اکنون در زیر مطالعه خواهید فرمود، بریده‌ای کوتاه از سری مصاحبه‌های محدودی است که بین دو سال ۷ - ۱۳۹۶ گردآوری شد و در آرشیو اثرِ هنوز به‌چاپ نرسیده " تذکره شعرای شهرستان خسروشاه " همچنان جای خوش کرده است و هم‌اکنون به فراخور رحلت آن انسان سلیم‌النفس و پاک‌نهاد و از طریق همین صفحه انتشار داده میشود. ( نکات ارزشمندی در این یادداشت موجود است که بیانگر بسیاری وقایع ناگفته و مدفون مربوطه است. امید آنکه این یادداشت مورد عطف و عنایت مخاطبان صاحبنظر واقع شود ) :
《 من ابوالحسن اسلامی خسروشاهی، ۱۳۰۴-ئونجو ایل دنیایا گوز آچدیقیما باخمایاراق، ۱۳۰۷_ده خسروشاها ثبت احوال گلدیگی‌چین سیجیل‌ده همن ایل دوغوم ایلیم قید اولونوبدور. رحمتلیک آتامین آدی عباس‌علی ؛ آنام رحمت‌لیگین آدی ایسه زهرا ایدی. بئش صالح و صالحه اولاد، مهندس عباس و دکتر جواد اسلامی و اوچ صبیه آتاسییام.
ایلک اوخولا آتابابا یوردوم خسروشاهین قاراخان محله‌سینین، قاراخان مکتب‌خاناسیندا گئتمیشم. هامان مکتبخاناداکی عباس‌قلی آقام دئدیگینه گوره بیزدن نئچه ایل‌لر قاباقچا یئنی اوخول طرزلی مدرسه‌نین ایلکین بئشیگی اولموشوموش. دئمک خسروشاهین بو ایلکین یئنی اوخولو توخوم-توله‌سیزلرین قورولموش دئدی‌قودولار هجمه‌لرینه معروض قالالی اسکی سایاقا چئوریلینیر. سوز - صحبت او ایل‌لردن گئدیرکی خسروشاهین چوخ‌لو اوره‌ک یانار انسانلاری گیبی خسروشالی ملا ابراهیم راثی‌ایله اونون رحمتلیک باباسینی حربه - زوربا ایله خسروشاه‌دان تبریزه قاچیندیریب و آلیندیریرلار؛ ملا ابراهیمین یئنی اوخول اجاقی ائل گوزونده بوش قالماسین دئیه یئرینده خسروشالی ملاعبدالحسین وثوقی رحمتلیگی اوتوردورلار. بیز حاج‌آخوند باباسیندان معنوی ارثه چاتان ملاعبدالحسین آقا، تازادان خسروشاه اوشاقلارینا الجزء تدریسی ائتمه‌کده‌ایکن اونون طلبه‌سی اولاراق الجزء کتابینی اوخویاندان سونرا، اکابرین آغیر مکتبینی رضاخان دورونده؛ معراج السعادتی‌ایسه کی اخلاق و رفتار باره‌سینده‌ایدی خسروشالی حاج عباس‌قلی شمسی حضوروندا؛ فارسچا سعدی گلستانینی خسروشالی میرزا عبدالحسین خلیلیان مکتبینده اوخویوب بیتیردیک. خلیلیان مکتبخانا یئرینده تازادان یئنی اوخول طرزلی ناصر خسرو مدرسه‌سی قورولالی او مدرسه‌یه گئتمه‌ئیب یازیب اوخوماقین آردینی کندی ذوقوموزایله توتدوق. بئله‌لیکله سواد اوگرنمک هوسی بیزده بورا ختم اولمادی نهایت بیرگون رحمتلی آتام‌دان بو سوز منی یئنه علم‌له سوادا ساری چکیب گتیردی : " اوغلوم ابوالحسن! بونو بیل‌کی دنیادا ایکی نسنه ایشله‌تدیکجه دورولار و زورالار. بیرینجی‌سی قانات و چشمه سویو، ایکینجی‌سی علم‌ایله سواددیر "... تحصیل ایل‌لریم‌دن نئچه ایل آشینتی‌یا باخمایاراق، آتام رحمت‌لیگین بو سوزونو دریندن دویاندان سونرا اوخوماقا کونول‌لندیم. هئچ یادیم‌دان چیخماز بو دورلر قم شهریندن " مکتب اسلام " درگیسی علمیه حوزه‌نین یازار عالم‌لر الی‌ایله آی‌دا ۱۰ ریالا یائیلیردی. من بو مجله‌نین‌کی آقا سیدهادی خسروشاهی " س. هدی " آدی‌ایله او درنک‌ده قلم ووروردولار آلیب اوخویوب بیلیگیمه آرتیرالی یازیب اوخوماقا آرتیقراق ماراقلاندیم. گنج‌لیک دوروموندا ایکن بیزیم قازاناجاقیمیز جولفالیق‌دان‌ایدی. بئله‌لیکله آتا آنالاریمیزدان میراث قالان بیر _ بیته‌نک ( گیاه‌شناسی ؛ / گیاهان دارویی) بیلیمینه بیر سیرا کتابلار آرتیرماقلا عطارچیلیقا گیریشدیک. یاواشیاواش یئرله گوی‌لری یارالدانلا اهل‌بیته (ع) محبت بسله‌ئیبن شعر یازماقا باشلادیق. من‌جه شعر یازیب یاراتماق الله وئرگیسی‌ایدی‌کی وجودوموزدا نئچه‌ایل‌لر بویو درین انس باغلادیقیمیزچین پای وئریلدی...
بو گونه‌دک یارالتدیقیم شعرلره باخمایاراق هئچ‌یئرده و هئچ‌کیمسه اونونده اوزه چکیب بیلدیرتمه‌میشم. ایلک اولاراق سیزین‌چین بو شعرلریمی آچیب اوخویورام ...
نمونه شعر / " ادعاسی وار "
حمد ائیله‌رم خدایه کی حمد و ثناسی وار
لیل و نهاری نعمت بی‌انتهاسی وار
ظلم ائتمه بی‌کسه داها اینجیتمه بیرکسی
سال یادینا او گون‌کو بشرچین جزاسی وار...
خلق ائتدی بیزلری یئتیشک عالی رتبه‌یه
« عبدی اطعنی » کلمه‌سینین انتهاسی وار
گتدی وجودا حضرت پیغمبری(ص) خدا
عالم بیله بو کون و مکانین خداسی وار
زحمت چکیب‌دی ختم رسل بو زمانه‌ده
هر زحمتینده چون‌کو بیلیب حق رضاسی وار
ایکی آغیر امانتی تاپشیردی امته
آگاه‌ایدی کی اوّل و ثانی جفاسی وار
حرمت ائدیب‌دی عترتینه فرقه‌ی رذیل
ناکس‌لرین زمانه‌ده چوخ ادعاسی وار
دستور وئردیلر قاپیسین یاندیرا عدو
یا بیعت ائیله‌سین هامی تک اجتماسی وار
یاندی قاپی دالیندا قالیب زوجه‌ی علی(ع)
فضه گؤروب‌دوکو خانیمین چون صداسی وار
چوخ بی‌حیالیق ائیله‌دیلر قوم اشقیا
معلوم اولوندو آتیه‌ده کربلاسی وار
یاندیرماسایدی بو قاپینی قنفذ و عُمَر
یانمازدی خیمه‌گاه حسین(ع)، ماجراسی وار
دستور وئردی چون‌کو عمر یاندی خیمه‌گاه
رحم ائتمه‌ئیب کی خیمه‌ده زین‌العبادی وار
راوی دئیر کی: "بیر خانیمی گؤردوم اول زمان
چوخ-چوخ تلاش ائدیر کی نه‌قدری قواسی وار
آخر چیخارتدی بیر نفری اوددان اول زمان
حمد ائیله‌دی خدایه‌کی حمد و ثناسی وار
فرمایش ائتدی حضرته او دخت بو تراب
حق ایسته‌ئیر کی بیزده یاناق حق رضاسی وار
امر ائتدی عمه‌جان! داها سن اؤیله سانما کی
رهبرلری اؤلوب‌دو ، امان‌گاه هاراسی وار؟!
بی‌رحم‌لر تعاقب ائدیب خیردا قیزلاری
اخذ ائیله‌سینله هر نه قده‌ر کی طلاسی وار
آل عبایه گؤز تیکیب " اسلامی " هر زمان
فخر ائیله‌سین جهان‌دا گؤزل پیشواسی وار 》
...
آلتینجی امام ، امام جعفر صادق(ع) وفاتی ایله ختم مراسمی اوست-اوستده دوشن رحمتلی حاج آقا اسلامی داهی شاعریمیزین نورلو روحو محشور اولسون دئیه سوزوموزو سونا چاتدیریریق.
✍️ : خسروشاهلی بختیار
ایلک یائین قایناقی : تلگرام فردای خسروشاه کانالی
